Devlet Ajansı

ABD Başkanı Donald Trump’ın geçtiğimiz ay İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’e gönderdiği mektup, Washington-Tahran hattında yeni bir diplomatik sürecin önünü açtı. Mektubun merkezinde İran’ın nükleer programı yer alırken, Trump İran’ın nükleer silah edinmesini kesin bir dille reddetmişti. İran tarafı ise nükleer silah üretme gibi bir hedeflerinin olmadığını belirterek doğrudan müzakereleri reddetmiş, ancak dolaylı temaslara açık olduklarını ifade etmişti.

Umman’ın arabuluculuğunda yürütülen diplomatik girişimler sonucunda, iki ülkenin Umman’da buluşması konusunda mutabakat sağlandı. Beyaz Saray görüşmelerin doğrudan olacağını iddia ederken, İranlı yetkililer bu temasların dolaylı ve Ummanlı yetkililer üzerinden gerçekleştirileceğini açıkladı.

Görüşmelerde ABD heyetine Steve Witkoff, İran heyetine ise Dışişleri Bakan Yardımcısı Abbas Erakçi başkanlık edecek. ABD merkezli Axios’un Avrupalı bir diplomata dayandırdığı bilgiye göre, İran tarafı geçici bir nükleer anlaşma teklifinde bulunacak. Bu anlaşma, kapsamlı bir mutabakata varılmadan önce geçici adımlar atılmasını öngörüyor.

Uluslararası Kriz Grubu’nun İran Proje Direktörü Ali Vaiz, İran’ın kapsamlı bir anlaşmaya kısa vadede ulaşmanın zor olduğunu düşündüğünü ve bu nedenle önce geçici bir anlaşmayı gündeme getirdiğini belirtti. Bu geçici anlaşmada, İran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerini durdurmasının yer alabileceği konuşuluyor. Uzmanlar, bu adımın ileride yapılacak daha geniş kapsamlı bir anlaşma için zemin hazırlayabileceğini ifade ediyor.

ABD Başkanı Trump, Oval Ofis’te yaptığı açıklamada cumartesi günü İran ile doğrudan görüşmelere başlanacağını duyurdu. Trump, İran halkının zeki ve bilinçli olduğunu, bu nedenle mevcut durumun farkında olduklarını söyledi. İran’la yapılacak anlaşmanın çok büyük şartlar içermediğini belirten Trump, İran’ın nükleer silah sahibi olmasının kabul edilemez olduğunu yineledi.

Trump ayrıca, anlaşmaya varılamaması durumunda askeri müdahalenin bir seçenek olduğunu dile getirerek, “Eğer gerekirse askeri müdahalede bulunuruz. İsrail de sürece dahil olur ama liderlik bizde olur. Kimse bize ne yapacağımızı söyleyemez” ifadelerini kullandı. Başkan, Rusya ile Ukrayna arasında da bir anlaşma sağlanmasını umut ettiklerini ve bu konuda yoğun çaba harcadıklarını sözlerine ekledi.